اخباردنیایی فناوری و کامپیوتر
اخبار و اطلاعات جدید فناوری و کامپیوتراخباردنیایی فناوری و کامپیوتر
اخبار و اطلاعات جدید فناوری و کامپیوترتست گروهی خنک کننده های lga1156
تست گروهی خنک کننده های lga1156
تست و بررسی گروهی محصولات در یک گروه خاص یکی از راههایی است که از طریق آن می توان به کاربران کمک مناسبی در راستای انتخاب صحیح محصول ارایه داد. در تست های گروهی که بصورت جامع برگزار می شوند حضور برندهای معتبر و شناخته شده در کنار هم و نیز حضور برندهای جدید می تواند عیار کالا را به درستی نمایان سازد. خنک کننده پردازنده عنوان کالایی است که تصمیم گرفتیم در یک بررسی گروهی , محصولات متنوعی از آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و برندهای حاضر در بازار ایران و همینطور بازار جهانی را در کنار یکدیگر گرد آورده و توانایی آنها را در خنک سازی پردازنده محک بزنیم. از آنجاییکه پلتفرم مبتنی بر چیپست Intel P55/H55 به تازگی در بازار جهانی مطرح شده و جای خود را در بازار بعنوان یک پلتفرم قابل قبول با هزینه و کارآیی مناسب بدست آورده است لذا تصمیم بر آن شد که خنک کننده های پردازنده مبتنی بر سوکت LGA1156 را در قالب یک بررسی گروهی مورد ارزیابی قرار دهیم.
Noctua
یکی از برندهای خوشنام در تولید خنک کننده های پردازنده و فن می باشد که در سال 2005 و در پی همکاری دو شرکت اطریشی Rascom و شرکت تایوانی Kolink ایجاد گردید. شاید تا همین چندی پیش بغیر از کاربران حرفه ای و آنهایی که بررسی های اینترنتی را مورد مطالعه قرار می دهند, دیگران از وجود چنین برندی آگاه نبودند. اما اخیرا شرکت عقیق رایانه تک محصولات این برند خوشنام را بصورت رسمی به بازار ایران عرضه نموده است. دوستداران این برند می توانند از این پس محصولات Noctua را با گارانتی عقیق رایانه تک در ایران تهیه نمایند.
ترکیب رنگ ها در طراحی کولرهای Noctua ترکیبی کاملا خاص و هوشمندانه است. رنگ قهوه ای سوخته برای پره های فن و رنگ کرم بدنه فن در کنار سطح پوشیده شده از نیکل هیت سینک, طراحی انحصاری برند Noctua را فراهم آورده است که در تمامی محصولات آن مشاهده می شود.
ترکیب رنگ ها در طراحی کولرهای Noctua ترکیبی کاملا خاص و هوشمندانه است. رنگ قهوه ای سوخته برای پره های فن و رنگ کرم بدنه فن در کنار سطح پوشیده شده از نیکل هیت سینک, طراحی انحصاری برند Noctua را فراهم آورده است که در تمامی محصولات آن مشاهده می شود.
محصولاتی را که در این تست مورد استفاده قرار داده ایم عبارتند از :
NH-U12P SE2 و NH-C12P SE14
خمیر حرارتی Noctua NT-H1 اولین موردی است که در بین محتویات حاضر در جعبه مورد توجه قرار می گیرد. این خمیر یکی از برترین های موجود بوده و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. این خمیر را می توانید در تمامی محصولات فوق مشاهده کنید که تقریبا برای 5 بار استفاده کافی و مناسب به نظر می رسد. دقت کنید که تعداد 5 بار استفاده بسیار عالی است چرا که برخی از برند ها از خمیر هایی استفاده کرده اند که تعداد استفاده آنها کمتر بوده و حتی به یکبار استفاده نیز می رسد.
نکته دیگر وجود سه نوع تبدیل ( Adaptor ) در محصولات فوق است. بعنوان مثال خنک کننده U12P از دو فن بر روی هیت سینک خود بهره می برد که شما می توانید این فن ها را بصورت مستقل به کانکتورهای مجزا متصل کرده و یا از طریق آداپتور همراه , هر دو را به یک کانکتور متصل نمایید. لازم به ذکر است که فن های مذکور در هیچ یک از دو محصول فوق از قابلیت PWM پشتیبانی نکرده و بهمین دلیل از سرعت گردش ثابت برخوردار هستند.
تبدیل های بعدی را می توانید به جهت کاهش نویر فن مورد استفاده قرار دهید. نکته خاصی در این آداپتور ها دیده نمی شود و تنها یک کانکتوری است که بر سر راه آن مقاومتی قرار گرفته تا بدین طریق سرعت گردش فن کاهش یابد. دو نوع آداپتور با نام های L.N.A ( Low Noise Adaptor ) و U.L.N.A ( Ultra Low Noise Adaptor ) مشاهده می کنید که هر یک سرعت گردش فن را به میزان 900 و 750 دور در دقیقه کاهش می دهد.
ساختار نصب و پروسه اجرای آن برای دو محصول فوق کاملا یکسان و مشابه است. البته لازم به ذکر است که نصب این خنک کننده ها کمی طولانی است و باید با توجه به راهنمای قرار داده شده پروسه آن را طی نمایید. اما بعد از پایان نصب حتما شما هم متوجه می شوید که یک نصب کاملا اصولی و با طراحی دقیق را پشت سر گذاشته اید.
محتویات موجود در جعبه کاملا مرتب و منظم قرار داده شده و راهنمای شکیلی نیز جهت راهنمایی نصب در بین آنها قرار گرفته است. البته بدون تردید می توان گفت عنوان " منظم ترین و کامل ترین نوع بسته بندی " به برند Noctua اختصاص می یابد که با وسواس و دقت خاصی تمام نکات لازم را مورد توجه قرار داده است.
Noctua چند تکنولوژی قابل توجه نیز در محصولات خود بکار برده که در بین آنها می توان به SSO-Bearing و Nine Blade Design اشاره داشت که پیشنهاد می کنیم نگاهی به آنها داشته باشید.
هر دو محصول فوق از قابلیت Multi-Socket برخوردار بوده و از تمامی سوکت های فعلی پشتیبانی می کنند. مشخصات فنی دقیق تر را می توانید در وب سایت مرجع ملاحظه نمایید.
NH-U12P SE2
NH-C12P SE14
در رابطه با محصولات Noctua نکته منفی خاصی به نظرمان نرسید.
NH-U12P SE2 و NH-C12P SE14
خمیر حرارتی Noctua NT-H1 اولین موردی است که در بین محتویات حاضر در جعبه مورد توجه قرار می گیرد. این خمیر یکی از برترین های موجود بوده و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. این خمیر را می توانید در تمامی محصولات فوق مشاهده کنید که تقریبا برای 5 بار استفاده کافی و مناسب به نظر می رسد. دقت کنید که تعداد 5 بار استفاده بسیار عالی است چرا که برخی از برند ها از خمیر هایی استفاده کرده اند که تعداد استفاده آنها کمتر بوده و حتی به یکبار استفاده نیز می رسد.
نکته دیگر وجود سه نوع تبدیل ( Adaptor ) در محصولات فوق است. بعنوان مثال خنک کننده U12P از دو فن بر روی هیت سینک خود بهره می برد که شما می توانید این فن ها را بصورت مستقل به کانکتورهای مجزا متصل کرده و یا از طریق آداپتور همراه , هر دو را به یک کانکتور متصل نمایید. لازم به ذکر است که فن های مذکور در هیچ یک از دو محصول فوق از قابلیت PWM پشتیبانی نکرده و بهمین دلیل از سرعت گردش ثابت برخوردار هستند.
تبدیل های بعدی را می توانید به جهت کاهش نویر فن مورد استفاده قرار دهید. نکته خاصی در این آداپتور ها دیده نمی شود و تنها یک کانکتوری است که بر سر راه آن مقاومتی قرار گرفته تا بدین طریق سرعت گردش فن کاهش یابد. دو نوع آداپتور با نام های L.N.A ( Low Noise Adaptor ) و U.L.N.A ( Ultra Low Noise Adaptor ) مشاهده می کنید که هر یک سرعت گردش فن را به میزان 900 و 750 دور در دقیقه کاهش می دهد.
ساختار نصب و پروسه اجرای آن برای دو محصول فوق کاملا یکسان و مشابه است. البته لازم به ذکر است که نصب این خنک کننده ها کمی طولانی است و باید با توجه به راهنمای قرار داده شده پروسه آن را طی نمایید. اما بعد از پایان نصب حتما شما هم متوجه می شوید که یک نصب کاملا اصولی و با طراحی دقیق را پشت سر گذاشته اید.
محتویات موجود در جعبه کاملا مرتب و منظم قرار داده شده و راهنمای شکیلی نیز جهت راهنمایی نصب در بین آنها قرار گرفته است. البته بدون تردید می توان گفت عنوان " منظم ترین و کامل ترین نوع بسته بندی " به برند Noctua اختصاص می یابد که با وسواس و دقت خاصی تمام نکات لازم را مورد توجه قرار داده است.
Noctua چند تکنولوژی قابل توجه نیز در محصولات خود بکار برده که در بین آنها می توان به SSO-Bearing و Nine Blade Design اشاره داشت که پیشنهاد می کنیم نگاهی به آنها داشته باشید.
هر دو محصول فوق از قابلیت Multi-Socket برخوردار بوده و از تمامی سوکت های فعلی پشتیبانی می کنند. مشخصات فنی دقیق تر را می توانید در وب سایت مرجع ملاحظه نمایید.
NH-U12P SE2
NH-C12P SE14
در رابطه با محصولات Noctua نکته منفی خاصی به نظرمان نرسید.
PCCooler
PCCooler نیز همانند برند قبل از جمله محصولات جدید و تازه وارد بازار ایران است. محصولی که تا پیش از این چندان اسم آشنایی در بین خنک کننده های موجود در بازار ایران نداشته و هم اکنون نیز مراحل تثبیت خود را در بین محصولات فعلی بازار ایران می گذراند. این محصول به همت شرکت CoolingSys ( کولینگ سیس ) در بازار ایران عرضه شده و اتفاقا استقبال خوبی در بین کاربران از خود نشان داده است. PCCooler اصالتا بک کمپانی چینی و محصولات آن علاوه بر خنک کننده های پردازنده, شامل خنک کننده های کارت های گرافیک و نوت بوک و حتی منبع تغذیه نیز می شود. PCCooler یکی از تولید کنندگان OEM نیز می باشد و خنک کننده CPU چندین برند دیگر را نیز تولید کرده است.
HP-1216X محصولی است که در این بررسی مورد استفاده قرار گرفته است. این محصول از یک بدنه مشکی رنگ در کنار فن با بدنه مشکی و پره های آبی استفاده نموده که طراحی جالبی را نتیجه داده است. سطح بدنه نیز براق است که در کنار موارد مذکور شکل مناسبی را از محصول نمایان می سازد.
تکنولوژی HDT یا همان Heatpipe Direct Touch به حالتی گفته می شود که در آن مسیر های انتقال حرارت ( یا بعبارت بهتر همان Heatpipe ها ) بصورت مستقیم با سطح پردازنده در تماس هستند. این ویژگی در خنک کننده HP-1216X بکار گرفته شده و از جمله ویژگی های قابل توجه آن به شمار می رود.
از دگیر نکات قابل توجه در این محصول استفاده از گیره های نگه دارنده پلاستیکی جهت نصب فن بر روی هیت سینک است. این حالت استفاده سبب می شود که لرزش فن به هیت سینک منتقل نگردد. البته
( از دید نگارنده ) استفاده از این گیره ها نصب فن را با کمی مشکل مواجه می سازد چرا که هم قرار دادن گیره ها در روی فن کمی با سختی رو به رو است و ممکن است گیره ها در اثر استفاده مکرر پاره شوند و هم قرار دادن فن بر روی هیت سینک را کمی مشکل خواهد کرد. بهمین دلیل در نصب فن بر روی هیت سینک نتوانستیم گیره های پایینی فن را بصورت کامل در شیار های تعیین شده قرار دهیم. اما با این وجود فن به شکل ثابت بر روی هیت سینک قرار گرفته و مشکلی ایجاد نشد.
فن قرار گرفته بر روی این محصول از نوع PWM است که بدون شک در بین محصولات شرکت کننده نقطه قوت آن به حساب می آید چراکه متناسب با افزایش دما, افزایش دور فن را خواهیم داشت و در نتیجه حرارت به شکل بهتری دفع خواهد شد. میزان سرعت گردش فن بر اساس مشخصات فنی درج شده در وب سایت , 1200 الی 2500 دور در دقیقه تعیین گردیده است.
این خنک کننده نیز از قابلیت Multi-Socket بهره می برد. در نصب خنک کننده نیز مشکلی وجود نداشت و آن را براحتی بر روی پردازنده نصب نمودیم. دیگر مشخضات فنی را در وب سایت مرجع مشاهده نمایید.
HP-1216X
تنها نکته ای که به نظرم آمد در این بخش بدان اشاره کنم در واقع همان استفاده از نگه دارنده های پلاستیکی است که به منظور نصب فن استفاده شده است. به واقع نمی توان این مورد را بعنوان نکته منفی ذکر نمود بنابراین تنها به " سختی نصب " اشاره کرده و از ان گذر می کنیم.
GELIDSolutions
کمپانی Gelidsolutions در سال 2008 راه اندازی و تاسیس گردید. این کمپانی در هنگ کنگ مستقر بوده و از مدیریت سوئیسی بهره می برد. ( بر اساس آنچه در وب سایت مرجع ارایه شده ) در ابتدا محصولات این شرکت تنها به فن های کیس و خمیر حرارتی خلاصه می شد اما پس از گذشت مدتی, خنک کننده های پردازنده نیز بدان اضافه گردید. البته بدلیل سابق کوتاه مدت این شرکت , همچنان گستره محصولات آت بسیار محدود است. اگر شما نیز از جمله افرادی باشید که در دنیای اینترنت و بخصوص بین Review ها معتبر گشت و گذار می کنید حتما دیده اید که اخیرا بررسی های بسیار زیادی از یکی از خنک کننده های این برند در سایت های معتبر سخت افزاری انجام شده است. خنک کننده Tranquillo دقیقا همان محصولی است که با مساعدت دوستانمان در شرکت Gelidsolutions توانستیم نمونه ای از آن را جهت بررسی در وب سایت شهر سخت افزار تهیه نماییم.
از بین محصولات Gelidsolutions شاید تنها همین خنک کننده برای شما آشنا باشد و به دیگر محصولات آن بخصوص خمیر های حرارتی Gelid GC-2 و Gelid GC Extreme توجه نکرده باشید. قابل توجه است که خمیر GC Extreme هم اکنون یکی از بهترین خمیر های حرارتی محسوب می شود.
طراحی خنک کننده Tranquillo نیز تا حدودی یک طراحی جا افتاده در ذهن هاست و اگر دقت کنید ترکیب رنگ سفید شیری برای پره های فن تا حدودی توجه را به سمت محصولات Arctic Cooling جلب می نماید. اما اشتباه نکنید این محصول متعلق به کمپانی GelidSolutions است!
Tranquillo نیز مشابه محصولات قبل از تمامی سوکت های فعلی پشتیبانی نموده و Multi Socket در آن رعایت گردیده است. خمیر قرار گرفته شده در این محصول Gelid GC2 است که ویرایش پیش از GC Extreme به حساب می آید و در نوع خود خمیر حرارتی مناسبی محسوب می شود.
فن قرار گرفته شده بر روی هیت سینک, از قابلیت PWM برخوردار است. نکته جالب این است که سرعت گردش فن در مشخصات آن به میزان 750 – 1500 RPM تعریف شده که در مقایسه با سایر محصولات کم صدا ترین فن لقب گرفته است. شاید همین نکته را بتوان نقطه ضعف این خنک کننده دانست چرا که در حالت لود گردش فن از 1500 دور در دقیقه تجاوز نمی کند ( بعنوان مثال بهتر است با گردش فن 2500 دور در دقیقه خنک کننده PCCooler مقایسه کنید ) و همین امر سبب می شود در حالت Load دمای پردازنده به طرز نامناسبی افزایش یابد.
مراحل نصب این خنک کننده نیز بصورت مناسبی طی گردید و ایراد خاصی در نصب مشاهده نشد. دیگر مشخصات فنی محصول را در وب سایت مرجع مشاهده نمایید.
Tranquillo
این خنک کننده از دید نگارنده یک نکته منفی دارد و آن پایین بودن سرعت گردش فن در زمان Load است. سرعت پایین گردش فن در زمان تست اثر کاملا مشخصی بر روی کارآیی خنک کننده قرار داده و توانایی آن را در دفع حرارت محدود می سازد.
Thermalright
بدون شک برند تایوانی Thermalright در ذهن شما نامی آشناست. در بین سازندگان خنک کننده در دنیا , Thermalright جزء معدود برندهایی است که صرفا به تولید و عرضه محصولات خاص Cooling از خنک کننده آبی گرفته تا خنک کننده های MOSFET مادربورد می پردازد. اگر نگاهی به سایت Thermalright بیاندازید به جز محصولات Cooling و لوازم اضافی پیرامون آن , مورد دیگری را مشاهده نخواهید کرد.
Ultra-120 Extreme-1366 محصولی است که در این تست گروهی توسط شرکت محترم لیون کامپیوتر در اختیار ما قرار گرفته است. این محصول همانطور که از نامش پیداست به جهت پشتیبانی از سوکت LGA1366 طراحی و عرضه شده و کیت لازم جهت قرار گیری بر روی سوکت LGA1156 بصورت مجزا و خارج از جعبه ارایه می شود.
Ultra-120 Extreme-1366 محصولی است که در این تست گروهی توسط شرکت محترم لیون کامپیوتر در اختیار ما قرار گرفته است. این محصول همانطور که از نامش پیداست به جهت پشتیبانی از سوکت LGA1366 طراحی و عرضه شده و کیت لازم جهت قرار گیری بر روی سوکت LGA1156 بصورت مجزا و خارج از جعبه ارایه می شود.
این محصول نیز همانند سایر محصولات Thermalright از پوشش نیکل برخوردار بوده و بهمین جهت نمای مناسبی به خود گرفته است. در داخل جعبه خمیر حرارتی Thermalright The Chill Factor وجود دارد که تقریبا می توانید آن را در تمامی محصولات Thermalright مشاهده کنید. فن قرار گرفته بر روی محصول دارای تغذیه سه رشته ای است و بهمین جهت سرعت گردش ثابتی خواهد داشت.
در رابطه با نصب محصول نیز نکته خاصی وجود ندارد و کولر مورد نظر بدون مشکل بر روی مادربورد نصب شده است. دیگر مشخصات فنی این محصول را در وب سایت مرجع مشاهده نمایید.
Ultra-120 Extreme-1366
متاسفانه این محصول Multi Socket نیست و تنها از سوکت های LGA1366 و LGA1156 ( البته همراه با کیت جانبی ) پشتیبانی می کند. در واقع اگر این محصول را خریداری کرده باشید تنها می توانید بر روی پلتفرم اینتل استفاده نمایید.
Cogage
برند جدید Cogage که در June 2009 شکل گرفته , به نوعی برند دوم Thermalright به حساب می آید. با وجود اینکه از زمان شکل گیری این برند مدت کوتاهی نمی گذرد اما توجه به اینکه محصولات آن توسط مهندسین فعال در Thermalright نظارت می شود خود می تواند حاکی از کیفیت مناسب و در خور این برند باشد.
True Spirit محصولی است که توسط شرکت محترم لیون کامپیوتر به جهت حضور در این تست گروهی در اختیار مجموعه شهر سخت افزار قرار گرفته است. مشابه Thermalright Ultra-120 Extreme , این محصول نیز تنها پشتیبانی از سوکت LGA1366 را بهمراه دارد و به جهت نصب بر روی سوکت LGA1156 کیت جانبی مستقل از محتویات جعبه در اختیار قرار می گیرد. قابل ذکر است که کیت مذکور بین دو برند Thermalright و Cogage مشترک می باشد.
از آنجاییکه Cogage برند دوم Thermalright بوده لذا محتویات داخل جعبه هردو یکسان است. بنابراین خمیر حرارتی The Chill Factor نیز در این محصول دیده می شود. فن قرار گرفته بر روی این محصول از قابلیت PWM برخوردار است که البته نکته مثبتی به حساب می آید.
اشاره شد که کیت جانبی جهت نصب بر روی سوکت LGA1156 مشابه با Thermalright است لذا نصب آن نیز کاملا یکسان بوده و بدون مشکل خاصی انجام شده است. مشخصات فنی محصول را در وب سایت مرجع مشاهده نمایید.
True Spirit
عدم پشتیبانی از تمامی سوکت ها ویژگی منفی این محصول به حساب می آید. بعنوان مثال کاربری را فرض کنید که به هر دلیلی تصمیم به تغییر پلتفرم خود گرفته است. در این حالت ناچار است هزینه اضافی ( که البته مقدار کمی هم نیست ) صرف خرید کولر برای پلتفرم جدید خود کند. بنابراین اگر قصد خرید این دو خنک کننده اخیر را دارید حتما به این نکته توجه کنید.
از آنجاییکه Cogage برند دوم Thermalright بوده لذا محتویات داخل جعبه هردو یکسان است. بنابراین خمیر حرارتی The Chill Factor نیز در این محصول دیده می شود. فن قرار گرفته بر روی این محصول از قابلیت PWM برخوردار است که البته نکته مثبتی به حساب می آید.
اشاره شد که کیت جانبی جهت نصب بر روی سوکت LGA1156 مشابه با Thermalright است لذا نصب آن نیز کاملا یکسان بوده و بدون مشکل خاصی انجام شده است. مشخصات فنی محصول را در وب سایت مرجع مشاهده نمایید.
True Spirit
عدم پشتیبانی از تمامی سوکت ها ویژگی منفی این محصول به حساب می آید. بعنوان مثال کاربری را فرض کنید که به هر دلیلی تصمیم به تغییر پلتفرم خود گرفته است. در این حالت ناچار است هزینه اضافی ( که البته مقدار کمی هم نیست ) صرف خرید کولر برای پلتفرم جدید خود کند. بنابراین اگر قصد خرید این دو خنک کننده اخیر را دارید حتما به این نکته توجه کنید.
Tuniq
برند Tuniq درواقع برند دوم و یا بعبارت بهتر زیربخشی از برند تایوانی Sunbeamtech است. احتمالا با محصولات Sunbeamtech آشنایی چندانی ندارید چرا که بصورت رسمی در ایران یافت نمی شود اما قطعا با Tuniq بواسطه حضور موفق Tuniq Tower 120 آشنایی کافی دارید. Tuniq نیز محصولات متنوعی را تهیه و تولید می کنید که از جمله آن می توان به کیس و منبع تغذیه اشاره داشت. محصولی را که در این بررسی بکار گرفته ایم ویرایش جدیدی از Tower 120 است که با نام Tuniq Tower 120 Extreme عرضه شده و از سوی شرکت محترم آینده سیما ( گرین ) در اختیار لابراتوآر شهر سخت افزار قرار گرفته است. البته دقت داشته باشید که از این محصول دو ویرایش تولید شده که ویرایش جدید آن با نام Tower 120 Extreme Rev1 از سوکت LGA1156 ( بدون نیاز به کیت جداگانه ) پشتیبانی می کند. این نکته نیز قابل ذکر است که محصول فعلی از تمامی سوکت های موجود پشتیبانی کرده و قابلیت Multi Socket را داراست.
این محصول دارای یک فن همراه با نور آبی و با دور ثابت می باشد. البته در داخل جعبه کنترلر سرعت گردش فن نیز وجود دارد که با قرار گیری بر سر راه تغذیه فن می تواند به جهت کنترلر سرعت گردش آن مورد استفاده قرار گیرد. ( 1000 تا 2000 دور در دقیقه ) تکنولوژی Core Contact ( مشابه HDT که در PCCooler بدان اشاره کردیم ) نیز از دیگر ویژگی هایی است که در رابطه با این محصول می توان اشاره داشت.
خمیر قرار گرفته در این محصول Tuniq TX-3 است که یکی از خمیر های حرارتی مناسب و کارآ در بین محصولات موجود در ایران به شمار می رود. در رابطه با این خمیر ( بطور کلی چه خمیر داخل باکس و چه خمیر خریداری شده به صورت مجزا ) باید به یک نکته مهم اشاره کنیم. این خمیر ذاتا بسیار سخت بوده و در دمای معمولی حالت خمیری نخواهد داشت. بنابراین دقت داشته باشید که برای پخش کردن خمیر بصورت مناسب بر روی سطح پردازنده , حتما پیش از استفاده , مقداری آن را گرم نمایید در غیر اینصورت در هنگام پخش آن دچار مشکل خواهید شد.
دیگر مشخصات لازم در رابطه با این محصول را در سایت مرجع مشاهده کنید.
Tower 120 Extreme Rev1
یکی از نکاتی که در صفحه اصلی محصول اشاره شده است , راحتی نصب خنک کننده می باشد. البته اگر فرض را بر عدم استفاده از ابزار جهت نصب بگذاریم این نکته درست است اما در عمل چنین نیست. پیچ هایی که به منظور نصب خنک کننده بکار می روند در هنگام نصب در زیر حجم هیت سینک قرار گرفته و عملا شما را در زمان محکم سازی آنها دچار مشکل خواهند کرد. این قضیه بخصوص زمانی که مادربورد شما از هیت سینک های خنک کننده در اطراف پردازنده استفاده کرده باشد نمایان تر خواهد شد.
نکته دیگری نیز که باید بدان اشاره کنیم این است که خمیر قرار گرفته در جعبه محصول به قدری سخت شده بود که امکان استفاده از آن حتی با وجود گرم کردن وجود نداشت. بنابراین بناچار از یک خمیر Tuniq TX-3 ( که توسط نماینده محترم محصول ارسال شد ) استفاده کردیم.
دیگر مشخصات لازم در رابطه با این محصول را در سایت مرجع مشاهده کنید.
Tower 120 Extreme Rev1
یکی از نکاتی که در صفحه اصلی محصول اشاره شده است , راحتی نصب خنک کننده می باشد. البته اگر فرض را بر عدم استفاده از ابزار جهت نصب بگذاریم این نکته درست است اما در عمل چنین نیست. پیچ هایی که به منظور نصب خنک کننده بکار می روند در هنگام نصب در زیر حجم هیت سینک قرار گرفته و عملا شما را در زمان محکم سازی آنها دچار مشکل خواهند کرد. این قضیه بخصوص زمانی که مادربورد شما از هیت سینک های خنک کننده در اطراف پردازنده استفاده کرده باشد نمایان تر خواهد شد.
نکته دیگری نیز که باید بدان اشاره کنیم این است که خمیر قرار گرفته در جعبه محصول به قدری سخت شده بود که امکان استفاده از آن حتی با وجود گرم کردن وجود نداشت. بنابراین بناچار از یک خمیر Tuniq TX-3 ( که توسط نماینده محترم محصول ارسال شد ) استفاده کردیم.
Zalman
Zalman قطعا نامی آشنا برای شما است حتی با وجود اینکه محصولات این برند در ایران یافت نمی شود. ( در زمان نگارش مطلب ) کمپانی کره ای Zalman از سابقه ای طولانی در امر طراحی و تولید محصولات خنک کننده بهره می برد. البته Zalman تنها بر روی خنک کننده متمرکز نشده و محصولاتی چون کیس , پاور و حتی موس نیز در سبد خود در اختیار دارد. در زمان تهیه محصولات Zalman , این برند نماینده رسمی در ایران نداشته و لذا دو محصول حاضر در تست گروهی بصورت نمونه تهیه شده است. البته خبرهایی مبنی بر فعالیت برخی شرکت ها بر روی محصولات Zalman به گوش می رسد که امیدواریم در آینده نزدیک حضور این برند معتبر را در ایران شاهد باشیم.
Zalman قطعا نامی آشنا برای شما است حتی با وجود اینکه محصولات این برند در ایران یافت نمی شود. ( در زمان نگارش مطلب ) کمپانی کره ای Zalman از سابقه ای طولانی در امر طراحی و تولید محصولات خنک کننده بهره می برد. البته Zalman تنها بر روی خنک کننده متمرکز نشده و محصولاتی چون کیس , پاور و حتی موس نیز در سبد خود در اختیار دارد. در زمان تهیه محصولات Zalman , این برند نماینده رسمی در ایران نداشته و لذا دو محصول حاضر در تست گروهی بصورت نمونه تهیه شده است. البته خبرهایی مبنی بر فعالیت برخی شرکت ها بر روی محصولات Zalman به گوش می رسد که امیدواریم در آینده نزدیک حضور این برند معتبر را در ایران شاهد باشیم.
CNPS10X Performa و CNPS 9900A LED دو محصولی است که در این بررسی توسط لابراتوآر شهر سخت افزار تهیه گردیده است. سری 10X سری جدید از محصولات Zalman است که دارای چهار محصول متفاوت می باشد. 9900A LED نیز به نوعی ویرایش جدیدی از محصولات قبلی سری Zalman 9xxx است که از لحاظ طراحی بسیار شبیه به محصولات قبلی است.
CNPS10X Performa از فن چهار رشته ای ( قابلیت PWM ) بهره می برد. قابل ذکر است که بر روی هیت سینک این خنک کننده می توان از دو فن استفاده نمود. ( در داخل جعبه گیره نگه دارنده فن دوم قرار داده شده است اما تهیه فن دوم بر عهده کاربر می باشد )
خمیر قرار گرفته شده در داخل جعبه Zalman ZM-STG2M است که البته مشخصات فنی کاملی برای آن ارایه نشده اما می توان حدس زد که با خمیر حرارتی Zalman ZM-STG2 یکسان است.
در داخل جعبه به جهت کاهش سرعت گردش فن و متعاقب آن کاهش نویز, یک تبدیل قرار گرفته که سرعت گردش فن را به 900 تا 1350 دور در دقیقه می رساند. در حالت اصلی سرعت گردش فن 900 تا 2000 دور در دقیقه است.
نصب این خنک کننده نیز بسیار مناسب بوده و براحتی مورد استفاده قرار می گیرد. دیگر مشخصات آن را بر روی وب سایت مشاهده نمایید.
CNPS10X Performa
نکته منفی خاصی در رابطه با این محصول دیده نمی شود.
CNPS 9900A LED همانطور که اشاره شده بر اساس طراحی مدل های سری CNPS 9xxx شکل گرفته با این تفاوت که بدنه آن تماما مسی است. طراحی این فن یکی از نکات جالب آن محسوب می شود و به نوعی بسیار جذاب و زیبا است. در کنار این طراحی جالب نور آبی LED را نیز اضافه نمایید که در نهایت یک تصویر جالب از محصول را ایجاد می کند.
فن استفاده شده در این محصول چهار رشته ای ( قابلیت PWM ) است و با سرعتی بین 1000 تا 2000 دور در دقیقه فعالیت می کند. همانند Performa این محصول نیز از یک تبدیل جهت کاهش سرعت گردش فن استفاده می کنند که سرعت آن را به 800 تا 1300 دور در دقیقه می رساند.
خمیر موجود در این محصول خمیر حرارتی حرفه ای ZM-STG2 است که آن نیز یکی از محصولات قوی در بین خمیرهای حرارتی به شمار می رود. مقدار آن نیز برای 5 بار استفاده کافی به نظر می رسد. البته قابل ذکر است که سختی خمیر سبب می شود در هنگام پخش آن بر روی سطح پردازنده دچار مشکل شوید بنابراین بهتر است پیش از استفاده کمی آن را گرم نمایید. دیگر مشخصات فنی محصول را بر روی وب سایت اصلی مشاهده نمایید.
CNPS9900A LED
طراحی این محصول سبب شده است که در هنگام نصب مجبور شوید پیچ گوشتی خود را بصورت کج بر روی پیچ های نگه دارنده قرار داده و خنک کننده را نصب نمایید. پروسه نصب نیز کمی دقت نیاز دارد تا بتوانید آن را پشت سر بگذارید. البته در نهایت نصب مناسبی خواهید داشت و خنک کننده با دردسر کمی بر روی پردازنده قرار خواهد گرفت.
CNPS10X Performa از فن چهار رشته ای ( قابلیت PWM ) بهره می برد. قابل ذکر است که بر روی هیت سینک این خنک کننده می توان از دو فن استفاده نمود. ( در داخل جعبه گیره نگه دارنده فن دوم قرار داده شده است اما تهیه فن دوم بر عهده کاربر می باشد )
خمیر قرار گرفته شده در داخل جعبه Zalman ZM-STG2M است که البته مشخصات فنی کاملی برای آن ارایه نشده اما می توان حدس زد که با خمیر حرارتی Zalman ZM-STG2 یکسان است.
در داخل جعبه به جهت کاهش سرعت گردش فن و متعاقب آن کاهش نویز, یک تبدیل قرار گرفته که سرعت گردش فن را به 900 تا 1350 دور در دقیقه می رساند. در حالت اصلی سرعت گردش فن 900 تا 2000 دور در دقیقه است.
نصب این خنک کننده نیز بسیار مناسب بوده و براحتی مورد استفاده قرار می گیرد. دیگر مشخصات آن را بر روی وب سایت مشاهده نمایید.
CNPS10X Performa
نکته منفی خاصی در رابطه با این محصول دیده نمی شود.
CNPS 9900A LED همانطور که اشاره شده بر اساس طراحی مدل های سری CNPS 9xxx شکل گرفته با این تفاوت که بدنه آن تماما مسی است. طراحی این فن یکی از نکات جالب آن محسوب می شود و به نوعی بسیار جذاب و زیبا است. در کنار این طراحی جالب نور آبی LED را نیز اضافه نمایید که در نهایت یک تصویر جالب از محصول را ایجاد می کند.
فن استفاده شده در این محصول چهار رشته ای ( قابلیت PWM ) است و با سرعتی بین 1000 تا 2000 دور در دقیقه فعالیت می کند. همانند Performa این محصول نیز از یک تبدیل جهت کاهش سرعت گردش فن استفاده می کنند که سرعت آن را به 800 تا 1300 دور در دقیقه می رساند.
خمیر موجود در این محصول خمیر حرارتی حرفه ای ZM-STG2 است که آن نیز یکی از محصولات قوی در بین خمیرهای حرارتی به شمار می رود. مقدار آن نیز برای 5 بار استفاده کافی به نظر می رسد. البته قابل ذکر است که سختی خمیر سبب می شود در هنگام پخش آن بر روی سطح پردازنده دچار مشکل شوید بنابراین بهتر است پیش از استفاده کمی آن را گرم نمایید. دیگر مشخصات فنی محصول را بر روی وب سایت اصلی مشاهده نمایید.
CNPS9900A LED
طراحی این محصول سبب شده است که در هنگام نصب مجبور شوید پیچ گوشتی خود را بصورت کج بر روی پیچ های نگه دارنده قرار داده و خنک کننده را نصب نمایید. پروسه نصب نیز کمی دقت نیاز دارد تا بتوانید آن را پشت سر بگذارید. البته در نهایت نصب مناسبی خواهید داشت و خنک کننده با دردسر کمی بر روی پردازنده قرار خواهد گرفت.
Titan
Titan Titan قطعا برای شما نام آشنایی نیست مگر آنکه معدود بررسی های محصول Fenrir آن را در اینترنت خوانده باشید. کمپانی Titan یک کمپانی تایوانی است که تا پیش از عرضه Titan Fenrir نمی توانستید آن را به درستی بشناسید. Titan محصولات متنوعی چون خنک کننده , موس و مبدل های توان را تولید و عرضه می نماید. این برند نیز نماینده ای در ایران نداشته و محصول حاضر در بررسی بصورت نمونه تهیه شده است.
Titan Fenrir X’mas Edition با یک طراحی جالب و براق آخرین محصولی است که به معرفی آن می پردازیم. فن استفاده شده در این محصول 4 پین ( قابلیت PWM ) بوده و دارای سرعت گردشی معادل با 800 تا 2150 دور دقیقه است. این فن توانسته یکی از بی صدا ترین محصولات را در این تست گروهی معرفی نماید که البته نتایج بررسی نویز کولر ها را در انتهای بحث مشاهده خواهید نمود.
تکنولوژی Heatpipe Direct Contact را نیز برای سومین بار بر روی این محصول مشاهده می کنید که قبلا توضیحاتی در رابطه با آن ارایه شده است. همانطور که دقت کرده اید " نام " این تکنولوژی در برندهای متفاوت , متغیر است اما از لحاظ فنی تفاوتی با یکدیگر نخواهند داشت.
خمیر حرارتی قرار گرفته در این محصول چندان نام آشنا نیست و اطلاع درستی از کیفیت آن نیز در دسترس نمی باشد. نصب Titan Fenrir بدون مشکل بوده و براحتی بر روی پردازنده نصب می گردد.
دیگر مسخصات فنی این محصول را بر روی وب سایت اصلی مشاهده نمایید.
Titan Fenrir X’mas Edition
در رابطه با این محصول نیز نکته منفی خاصی به چشم نمی خورد.
تکنولوژی Heatpipe Direct Contact را نیز برای سومین بار بر روی این محصول مشاهده می کنید که قبلا توضیحاتی در رابطه با آن ارایه شده است. همانطور که دقت کرده اید " نام " این تکنولوژی در برندهای متفاوت , متغیر است اما از لحاظ فنی تفاوتی با یکدیگر نخواهند داشت.
خمیر حرارتی قرار گرفته در این محصول چندان نام آشنا نیست و اطلاع درستی از کیفیت آن نیز در دسترس نمی باشد. نصب Titan Fenrir بدون مشکل بوده و براحتی بر روی پردازنده نصب می گردد.
دیگر مسخصات فنی این محصول را بر روی وب سایت اصلی مشاهده نمایید.
Titan Fenrir X’mas Edition
در رابطه با این محصول نیز نکته منفی خاصی به چشم نمی خورد.
چگونه تست می کنیم ؟
در بررسی خنک کننده های پردازنده دو حالت لحاظ می گردد. در حالت اول پردازنده در فرکانس پیش فرض قرار گرفته و گزینه های مربوط به ذخیره سازی انرژی ( کاهش ولتاژ و فرکانس پردازنده ) در بایوس غیر فعال می گردد. در این حالت توانایی خنک سازی هر یک از محصولات حاضر در تست در دو حالت "پردازنده بیکار" و "پردازنده فعال" سنجیده می شود.
در حالت دوم فرکانس پردازنده به میزان از پیش تعیین شده اورکلاک شده و همانند حالت اول گزینه های مربوطه به ذخیره سازی انرژی نیز غیر فعال می گردد. در این حالت نیز پردازنده در دو حالت "بیکار" و "فعال" قرار گرفته و توانایی خنک کننده مورد ارزیابی قرار می گیرد.
شیوه تست خنک کننده های حاضر در لابراتوآر شهر سخت افزار به شکل زیر است :
در حالت دوم فرکانس پردازنده به میزان از پیش تعیین شده اورکلاک شده و همانند حالت اول گزینه های مربوطه به ذخیره سازی انرژی نیز غیر فعال می گردد. در این حالت نیز پردازنده در دو حالت "بیکار" و "فعال" قرار گرفته و توانایی خنک کننده مورد ارزیابی قرار می گیرد.
شیوه تست خنک کننده های حاضر در لابراتوآر شهر سخت افزار به شکل زیر است :
- در حالت "بیکار" پردازنده به مدت 15 دقیقه بدون فعالیت قرار گرفته و پس از آن با استفاده ار نرم افزار CoreTemp دمای داغ ترین هسته بعنوان نتیجه ثبت می گردد. این ارزیابی هم در حالت اورکلاک شده و هم در حالت پیش فرض انجام می گیرد.
- در حالت "فعال" پردازنده با استفاده از نرم افزار Prime95 و انتخاب بخش In-Place Large FFTs تحت فشار قرار می گیرد. همانند حالت بیکار , 15 دقیقه فشار بر روی پردازنده اعمال می شود و پس از آن با استفاده از نرم افزار CoreTemp دمای داغ ترین هسته بعنوان نتیجه ثبت می گردد. این ارزیابی هم در حالت اورکلاک شده و هم در حالت پیش فرض انجام می گیرد.
دمای اتاق در تمامی تست ها به میزان 24 الی 26 درجه سانتی گراد ثبت گردیده است.
بخش دیگری که به بررسی خنک کننده پردازنده اضافه نموده ایم , بررسی میزان نویز ایجاد شده توسط فن خنک کننده است. بدین منظور از دستگاه Digital Sound Level Meter استفاده کرده ایم. این دستگاه در فاصله تقریبی 50 سانتی متر از هر خنک کننده قرار می گیرد و سپس در انتهای هر تست ( زمان پایانی آن ) میزان نویز حاصله ثبت می گردد. نویز اتاق در محدوده dB30 الی dB32 بوده است که نشان دهنده اتاقی بسیار ساکت و در محدوده سکوت مطلق می باشد. در هر حال ثبت نویز ممکن الخطاست و همچنین نیازمند محیطی Acoustic است لذا ممکن است اعداد ثبت شده با اعداد ارایه شده از سوی کمپانی اصلی ( به هر دلیلی ) یکسان نباشد.
نتایج تست
همانگونه که اشاره شد تست و بررسی خنک کننده ها در چهار بخش صورت می گیرد. پیش از ارایه نتایج کلی , هر بخش را بصورت مجزا ارایه کرده و محصولات موفق در آن را معرفی می کنیم. پس از آن جدول کلی نتایج ثبت شده در هر دو بخش دما و نویز ارایه می گردد. در نهایت به معرفی محصولات برتر تست خواهیم پرداخت.
بخش اول : حالت بیکار پردازنده در فرکانس پیش فرض
شاید اعداد و ارقام بدست آمده در این بخش چندان مهم نباشد و بتوان آن را از امتیاز دهی نهایی خارج ساخت. علت این امر این است که اعداد بدست آمده در بررسی تمامی خنک کننده ها , پایین تر از 35 درجه سانتی گراد بوده و دمایی بسیار مطلوب به شمار می رود. در بین اعداد ثبت شده Thermalright Ultra 120 Extreme , Zalman CNSPS 10X Performa و Tuniq Tower 120 Extreme به ترتیب بهترین نتایج را کسب کرده اند. دیگر خنک کننده ها نیز با ثبت عددی پایین تر از 35 درجه سانتی گراد نمره قبولی را کسب بدست آورده اند.
بخش دوم : حالت فعال پردازنده در فرکانس پیش فرض
در این بخش Thermalright Ultra 120 Extreme بهترین نتیجه را کسب کرده است. پس از آن Zalman CNPS 10X Performa در رده دوم و دو خنک کننده PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower 120 Extreme مشترکا در رده سوم قرار گرفته اند. در این بین Gelidsolutions Tranquillo بالاترین دمای ثبت شده را به خود اختصاص داده است. همانطور که اشاره شد این محصول در بین محصولات حاضر کمترین سرعت گردش فن را داراست.
بخش سوم : حالت بیکار پردازنده در فرکانس اورکلاک شده
در این بخش مجددا Thermalright Ultra 120 Extreme بهترین نتیجه را کسب کرده است. چهار خنک کننده Noctua NH-U2P , Zalman CNPS 10X Performa , PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower 120 Extreme با ثبت عددی مشابه در رده مشترک قرار گرفته اند.
بخش چهارم : حالت فعال پردازنده در فرکانس اورکلاک شده
این بخش اساسی ترین و مهم ترین بخش برای کاربران حرفه ای به شمار می رود چراکه عملا خنک کننده پردازنده عیار خود را در این بخش نشان خواهد داد. نتایج حاصله در این بخش دچار تغییر کوچکی شده اند. سه خنک کننده Zalman CNPS 10X Performa , PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower Extreme با ثبت عددی مشابه و بهتر از Thermalright در رده اول قرار گرفته و Thermalright Ultra 120 Extreme و Zalman CNPS 9900A LED مشترکا در رده بعدی قرار گرفته اند. در این بخش Gelidsolutions Tranquillo با ثبت عددی بسیار بالا , نامناسب ترین نتیجه را رقم زده است.
در نهایت جدول حاصل از ثبت امتیازات خنک کننده های تست شده به شرح زیر است :
بخش اول : حالت بیکار پردازنده در فرکانس پیش فرض
شاید اعداد و ارقام بدست آمده در این بخش چندان مهم نباشد و بتوان آن را از امتیاز دهی نهایی خارج ساخت. علت این امر این است که اعداد بدست آمده در بررسی تمامی خنک کننده ها , پایین تر از 35 درجه سانتی گراد بوده و دمایی بسیار مطلوب به شمار می رود. در بین اعداد ثبت شده Thermalright Ultra 120 Extreme , Zalman CNSPS 10X Performa و Tuniq Tower 120 Extreme به ترتیب بهترین نتایج را کسب کرده اند. دیگر خنک کننده ها نیز با ثبت عددی پایین تر از 35 درجه سانتی گراد نمره قبولی را کسب بدست آورده اند.
بخش دوم : حالت فعال پردازنده در فرکانس پیش فرض
در این بخش Thermalright Ultra 120 Extreme بهترین نتیجه را کسب کرده است. پس از آن Zalman CNPS 10X Performa در رده دوم و دو خنک کننده PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower 120 Extreme مشترکا در رده سوم قرار گرفته اند. در این بین Gelidsolutions Tranquillo بالاترین دمای ثبت شده را به خود اختصاص داده است. همانطور که اشاره شد این محصول در بین محصولات حاضر کمترین سرعت گردش فن را داراست.
بخش سوم : حالت بیکار پردازنده در فرکانس اورکلاک شده
در این بخش مجددا Thermalright Ultra 120 Extreme بهترین نتیجه را کسب کرده است. چهار خنک کننده Noctua NH-U2P , Zalman CNPS 10X Performa , PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower 120 Extreme با ثبت عددی مشابه در رده مشترک قرار گرفته اند.
بخش چهارم : حالت فعال پردازنده در فرکانس اورکلاک شده
این بخش اساسی ترین و مهم ترین بخش برای کاربران حرفه ای به شمار می رود چراکه عملا خنک کننده پردازنده عیار خود را در این بخش نشان خواهد داد. نتایج حاصله در این بخش دچار تغییر کوچکی شده اند. سه خنک کننده Zalman CNPS 10X Performa , PCCooler HP-1216X و Tuniq Tower Extreme با ثبت عددی مشابه و بهتر از Thermalright در رده اول قرار گرفته و Thermalright Ultra 120 Extreme و Zalman CNPS 9900A LED مشترکا در رده بعدی قرار گرفته اند. در این بخش Gelidsolutions Tranquillo با ثبت عددی بسیار بالا , نامناسب ترین نتیجه را رقم زده است.
در نهایت جدول حاصل از ثبت امتیازات خنک کننده های تست شده به شرح زیر است :
جدول حاصل از ثبت نتایج سنجش نویز خنک کننده های تست شده به شرح زیر است :
v خنک کننده ها بدون تبدیل های کاهش سرعت گردش فن تست شده اند.
نتیجه و سخن پایانی
پس از بررسی نتایج بدست آمده و نیز بررسی دمای هسته های دیگر پردازنده در هر خنک کننده بهترین محصولات در بخش های مختلف به ترتیب زیر معرفی می شوند :
بهترین محصول در کارآیی – Best Performance
در این بخش خنک کننده Thermalright Ultra 120 Extreme-1366 مقام اول , خنک کننده های Zalman CNPS 10X Performa و PCCooler HP-1216X مشترکا مقام دوم و خنک کننده Tuniq Tower 120 Extreme مقام سوم را بدست آورده اند.
بهترین محصول در نویز – The Most Silent
در این بخش خنک کننده Gelidsolutions Tranquillo با بهترین نتایج ثبت شده مقام اول را بدست آورده است.
بهترین محصول در خرید – The Best Buy
در این بخش پارامترهای کارآیی , قیمت جهانی , راحتی نصب , نویز و متعلقات جعبه در نظر گرفته شده و مقام اول در بخش بهترین خرید به خنک کننده Zalman CNPS10X Performa اختصاص یافته است.
در پایان از شرکت های محترم حاضر در تست تشکر و قدردانی می نماییم. ضمنا تاپیک ویژه این بررسی در انجمن های گفتگوی PCNetwork محلی برای ارایه نظرات , پیشنهادات و انتقادات شما در رابطه با این مطلب خواهد بود.
بهترین محصول در کارآیی – Best Performance
در این بخش خنک کننده Thermalright Ultra 120 Extreme-1366 مقام اول , خنک کننده های Zalman CNPS 10X Performa و PCCooler HP-1216X مشترکا مقام دوم و خنک کننده Tuniq Tower 120 Extreme مقام سوم را بدست آورده اند.
بهترین محصول در نویز – The Most Silent
در این بخش خنک کننده Gelidsolutions Tranquillo با بهترین نتایج ثبت شده مقام اول را بدست آورده است.
بهترین محصول در خرید – The Best Buy
در این بخش پارامترهای کارآیی , قیمت جهانی , راحتی نصب , نویز و متعلقات جعبه در نظر گرفته شده و مقام اول در بخش بهترین خرید به خنک کننده Zalman CNPS10X Performa اختصاص یافته است.
در پایان از شرکت های محترم حاضر در تست تشکر و قدردانی می نماییم. ضمنا تاپیک ویژه این بررسی در انجمن های گفتگوی PCNetwork محلی برای ارایه نظرات , پیشنهادات و انتقادات شما در رابطه با این مطلب خواهد بود.
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد